เรื่อง    เรียกร้องให้แสดงบทบาทในการหยุดปัญหาต่อแม่น้ำโขง กรณีเขื่อนไซยะบุรี
เรียน   ฯพณฯ รัฐมนตรีกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม นายปรีชา เร่งสมบูรณ์สุข

ในวาระการประชุมคณะมนตรีแม่น้ำโขง ณ เมืองหลวงพระบาง สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว (สปป.ลาว) ในวันที่ 17 มกราคม 2556 โดยมีการประชุมคณะผู้แทนไทย และสำนักเลขาธิการคณะกรรมการแม่น้ำโขงแห่งชาติไทย ในวันที่ 10 มกราคม 2556 นั้น

การประชุมคณะมนตรีแม่น้ำโขงที่จะเกิดขึ้น ไม่พบว่ามีการบรรจุวาระเรื่องปัญหาอันใหญ่หลวงที่กำลังเกิดขึ้น คือการก่อสร้างเขื่อนไซยะบุรี กั้นแม่น้ำโขง ซึ่งตลอดระยะเวลาหลายปีที่ผ่านมาเครือข่ายประชาชนไทย 8 จังหวัดลุ่มน้ำโขง ประกอบด้วย จังหวัดเชียงราย เลย หนองคาย บึงกาฬ นครพนม มุกดาหาร อำนาจเจริญ และอุบลราชธานี ที่ได้ติดตามกรณีการพัฒนาโครงการเขื่อนในแม่น้ำโขงมาตลอด มีความกังวลใจอย่างยิ่งต่อโครงการเขื่อนไซยะบุรี แต่กลับไม่เคยได้รับการตอบรับ ไม่เคยได้เห็นแนวทางการแก้ไขปัญหาจากหน่วยงานใดๆ ที่มีหน้าที่รับผิดชอบ

โครงการเขื่อนไซยะบุรีเริ่มการก่อสร้างบนแม่น้ำโขงสายหลักอย่างเป็นทางการเมื่อเดือนพฤศจิกายน 2555 โดยไม่ได้รับความเห็นชอบจากประเทศสมาชิกทั้งสี่ ได้แก่ ลาว ไทย กัมพูชา และเวียดนาม ถือเป็นการละเมิดข้อตกลงแม่น้ำโขง พ.ศ. 2538 อย่างร้ายแรง

แม้ที่ตั้งเขื่อนจะที่อยู่ในพื้นที่สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว (สปป.ลาว) แต่ปฏิเสธไม่ได้ว่าแม่น้ำโขงเป็นแม่น้ำนานาชาติ เป็นสายเลือดหล่อเลี้ยงคนทั้งภูมิภาค ผลกระทบที่เกิดขึ้นย่อมข้ามพรมแดนมายังประเทศเพื่อนบ้านอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ โดยเฉพาะประเทศไทย และประเทศท้ายน้ำ

ในฐานะที่ท่านเป็นผู้แทนประเทศไทยในการประชุมคณะมนตรีแม่น้ำโขงในวันที่ 17 มกราคมที่จะถึงนี้ เครือข่ายประชาชนไทย 8 จังหวัดแม่น้ำโขง ใคร่ขอเรียกร้องให้ท่านนำความกังวลของประชาชนต่อผลกระทบข้ามพรมแดนจากการก่อสร้างเขื่อนไซยะบุรี ไปสู่การเจรจาและแก้ไขปัญหา ในการประชุมดังกล่าว

คำถามหนึ่งที่ท่านในฐานะมนตรีแม่น้ำโขงของประเทศไทย จำเป็นต้องตอบประชาชนไทย โดยเฉพาะประชาชนที่อาศัยอยู่ริมแม่น้ำโขงใน 8 จังหวัด คือ ประเทศไทยจะมีกลไกในการรับผิดชอบต่อปัญหาและผลกระทบที่เกิดขึ้นได้อย่างไร กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม มีแนวทางและกลไกแก้ไขปัญหาอย่างไร

ชาวบ้านที่อาศัยอยู่ริมแม่น้ำโขงมองว่า โครงการก่อสร้างเขื่อนไซยะบุรี จะสร้างผลกระทบร้ายแรงต่อ ระบบนิเวศลุ่มน้ำโขง การอพยพของพันธุ์ปลา การประมง การเกษตร และความมั่นคงทางอาหารของชุมชนสองฝั่งแม่น้ำโขง ที่มีแม่น้ำโขงเป็นสายเลือดหล่อเลี้ยงชีวิต อันจะส่งผลไปสู่การบังคับให้อพยพย้ายถิ่น และการขาดแคลนอาหาร ซึ่งตลอดระยะเวลาหลายปีที่ผ่านมา ชาวบ้านได้รับรู้ถึงผลกระทบของการสร้างเขื่อน 4 แห่ง ในประเทศจีน ซึ่งกั้นแม่น้ำโขงทางตอนบน ที่แม้จะอยู่ห่างไกลกว่าโครงการเขื่อนไซยะบุรี แต่ได้สร้างผลกระทบต่อคนลุ่มน้ำโขงตอนล่างอย่างชัดเจน

เขื่อนไซยะบุรีจะทำลายระบบนิเวศ อันอุดมสมบูรณ์ของลุ่มน้ำโขงตอนล่าง และวิถีชีวิตของคนริมฝั่งโขงหลายล้านคน เป็นความเสียหายทางสิ่งแวดล้อมที่รุนแรง กว้างขวาง และไม่อาจแก้ไขกลับคืนได้

หากเขื่อนไซยะบุรีเกิดขึ้นท่ามกลางความกังวลใจของประชาชนไทย ย่อมทำให้เกิดปัญหาขัดแย้งที่จะขยายตัวขึ้นเรื่อยๆ

จึงเรียนมาเพื่อโปรดพิจารณา

ขอแสดงความนับถือ

(นายอิทธิพล  คำสุข)
ผู้แทนเครือข่ายประชาชนไทย 8 จังหวัดลุ่มน้ำโขง